គួរស្វែងយល់អំពីច្បាប់ពីការបង្ការ និងការប្រយុទ្ធទប់ស្កាត់រីករាលដាល មេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍
ច្បាប់ស្ដីពីការបង្ការ និងការប្រយុទ្ធទប់ស្កាត់ការរីករាលដាលមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍ បានត្រូវប្រកាសឱ្យប្រើដោយព្រះរាជក្រម លេខ នស/រកម/០៧០២/០១៥ ចុះថ្ងៃទី ២៩ កក្កដា ២០០១ មានចែងអំពីទោសបញ្ញាត្ដិ ដូចតទៅ៖
មាត្រា១២. ហាមដាច់ខាតរាល់ការឃោសនា ឫការផ្សព្វផ្សាយពាណិជ្ជកម្ម ដែលអះអាងពីការព្យាបាលព្រមទាំងវិធីបង្ការមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) ដែលផ្ទុយនឹងវិធានការនានារបស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយុទ្ធនឹងជម្ងឺអេដស៍ និងគោលការណ៍បច្ចេកទេសវេជ្ជសាស្ត្រ។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដល្មើស មាត្រា៤៨ នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ៥០០,០០០ (ប្រាំសែន) រៀលដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់១(មួយ)ឆ្នាំ និងត្រូវដកហូតអាជ្ញាប័ណ្ណប្រកបវិជ្ជាជីវៈដែលពាក់ព័ន្ធ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា១៣. រាល់វិធីសាស្រ្ដ និងការអនុវត្តន៍ទាំងឡាយ ត្រូវធ្វើទៅតាមគោលការណ៍ណែនាំ របស់អាជ្ញាធរជាតិប្រយទ្ធនឹងជម្ងឺអេដស៍។ អាជ្ញាធរជាតិប្រយទ្ធនឹងជម្ងឺអេដស៍ ត្រូវពិគ្រោះពិភាក្សា និងសម្របសម្រួលជាមួយក្រសួងសុខាភិបាលអង្គភាពជំនាញដែលពាក់ព័ន្ធ ដើម្បីកំណត់ និងផ្សព្វផ្សាយនូវគោលការណ៍ណែនាំ ស្ដីពីការប្រុងប្រយ័ត្នជាសកល ចំពោះការឆ្លងមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) ជាពិសេសក្នុងកំឡុងពេលវះកាត់ កែសម្ផស្ស ធ្វើធ្មេញ អប់សព សាក់ ឫ ការងារដទៃទៀតដែលមានលក្ខណៈស្រដៀងគ្នា។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដិល្មើស មាត្រា៤៩ នៃច្បាប់នេះបានចែងថា ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ៥០០,០០០ (ប្រាំសែន)រៀល ដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ៦(ប្រាំមួយ)ខែ ដល់១(មួយ)ឆ្នាំ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ ទោសនេះ ពុំទាន់រាប់បញ្ចូលផ្លូវការទទូលខុសត្រូវលើសំណងផ្នែករដ្ឋប្បវេណី និងការដកហូតអាជ្ងាប័ណ្ណប្រកបវិជ្ចាជីវៈដែលពាក់ព័ន្ធ។មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា៣១. គ្រប់កន្លែងធ្វើតេស្ដមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) ត្រូវកំណត់់យកវិធានការក្នុងការធានាចំពោះការរក្សាភាពសម្ងាត់នៃរបាយការណ៍ កំណត់ត្រាវេជ្ជសាស្រ្ដ ព័ត៌មានផ្ទាល់ខ្លួន រួមបញ្ចូលទាំងព័ត៌មានទាំងអស់ដែលអាចទទួលបានពីប្រភពព័ត៌មានផ្សេងៗ ក្នុងការអនុវត្ដន៍កម្មវិធីតាមដានត្រួតពិនិត្យ។ កម្មវិធីតាមដានត្រួតពិនិត្យនេះ ត្រូវប្រើប្រាស់នូវប្រព័ន្ធលេខកូដ ដើម្បីធានាឱ្យមានភាពអនាមិក។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដិល្មើស មាត្រា៥១នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ៥០,០០០ (ប្រាំម៉ឺន)រៀល ដល់ ២០០,០០០ (ម្ភៃម៉ឺន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់៦(ប្រាំមួយ)ខែ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា៣៣. អ្នកមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) ត្រូវទទួលបានត្រូវទទួលបានការរក្សាភាពសម្ងាត់។ អ្នកមានអាជីពផ្នែកវេជ្ជសាស្ដ្រ កម្មករ និយោជក ទីភា្នក់ងារជ្រើសរើសបុគ្គលិកនានា ក្រុមហ៊ុនធានារ៉ាប់រង អ្នកបញ្ចូលទិន្នន័យ អ្នករក្សាសំណុំឯកសារទាក់ទងនឹងមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) និងអ្នកដែលមានភារកិច្ចពាក់ព័ន្ធផ្សេងៗទៀត ត្រូវបានទទួលការណែនាំឱ្យយកចិត្តទុកដាក់ពីការរក្សាការសម្ងាត់នៅក្នុងទំនាក់ទំនងការងារ ជាពិសេសអត្តសញ្ញាណ និងស្ថានភាពផ្ទាល់ខ្លួនរបស់អ្នកមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS)។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដិល្មើស មាត្រា៥១នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ៥០,០០០ (ប្រាំម៉ឺន)រៀល ដល់ ២០០,០០០ (ម្ភៃម៉ឺន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់៦(ប្រាំមួយ)ខែ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា១៨. ហាមឃាត់ដាច់ខាតចំពោះអ្នកដែលដឹងថា ខ្លួនមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) ទៅប្រព្រឹត្ដក្នុងចេតនាចម្លងទៅអ្នកដទៃ។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដល្មើស មាត្រា៥០នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារពី ១០(ដប់)ឆ្នាំដល់១៥(ដប់ប្រាំ)ឆ្នាំ។
មាត្រា២៣. គ្រប់កន្លែងធ្វើតេស្ដមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) អាចផ្ដល់សេវានេះបាន លុះត្រាតែមានច្បាប់អនុញ្ញាតពីក្រសួងសុខាភិបាល។ ក្រសួងសុខាភិបាលត្រូវសហការជាមួយអាជ្ងាធរជាតិប្រយុទ្ទនឹងជំងឺអេដស៍ ដើម្បីកំណត់និងរក្សានូវស្ដង់ដារសេវាមួយសមស្រប។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដិល្មើស មាត្រា៥១នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ៥០,០០០ (ប្រាំម៉ឺន)រៀល ដល់ ២០០,០០០ (ម្ភៃម៉ឺន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់៦(ប្រាំមួយ)ខែ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា១៥. មិនអនុញ្ញាតឱ្យមន្ទីរពិសោធន៍ ឬអង្គភាពណាយកឈាម ជាលិកា ឬ សរីរាង្គ ទុកសម្រាប់ប្រើប្រាស់ដោយពុំបានធ្វើតេស្ដ មេរោគអេដស៍បញ្ជក់ជាមុនឡើយ។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដិល្មើស មាត្រា៤៩នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ៥០០,០០០ (ប្រាំសែន)រៀល ដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ៦(ប្រាំមួយ)ខែ ដល់១(មួយ)ឆ្នាំ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ ទោសនេះ ពុំទាន់រាប់បញ្ចូលផ្លូវការទទូលខុសត្រូវលើសំណងផ្នែករដ្ឋប្បវេណី និងការដកហូតអាជ្ងាប័ណ្ណប្រកបវិជ្ចាជីវៈដែលពាក់ព័ន្ធ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា១៤. រាល់ការប្រើប្រាស់ឈាម ជាលិកា ឬ សរីរាង្គ ត្រូវធ្វើតេស្ដមេរោគអេដស៍ បញ្ជាក់ជាមុន។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដល្មើស មាត្រា៤៩នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវផ្ដន្ទាទោសពិន័យជាប្រាក់ពី ៥០០,០០០ (ប្រាំសែន)រៀល ដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ៦(ប្រាំមួយ)ខែ ដល់១(មួយ)ឆ្នាំ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ ទោសនេះ ពុំទានរាប់បញ្ចូលផ្លូវការទទូលខុសត្រូវលើសំណងផ្នែករដ្ឋប្បវេណី និងការដកហូតអាជ្ងាប័ណ្ណប្រកបវិជ្ចាជីវៈដែលពាក់ព័ន្ធ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា៣៦. ហាមដាច់ខាតការរើសអើងដល់ជនណាម្នាក់ តាមបែបណាមួយគិតពីមុន និងក្រោយពេលឱ្យចូលបំរើការងាររួមទាំងការជួល ការដំឡើងឋានន្ដរសក្ដិ ការចាត់ឱ្យបំពេញការងារ ការរួមរស់នៅក្នុងសង្គម ឬក្រុមគ្រួសាររបស់ជននោះមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS)។ ត្រូវចាត់ទុកថាខុសច្បាប់ រាល់ការបញ្ឈប់ពីការងារចំពោះជនណាម្នាក់ដោយផ្អែកលើការដឹង ឬសង្ស័យថា ជននោះ ឬក្រុមគ្រួសាររបស់ជននោះមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS)។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដល្មើស មាត្រា៥២នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០,០០០ (មួយសែន)រៀល ដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់៦(ប្រាំមួយ)ឆ្នាំ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា៣៧. គ្រប់ស្ថាប័នអប់រំបណ្ដុះបណ្ដាលទាំងអស់ មិនត្រូវបដិសេធ បណ្ដេញ ដាក់វិន័យ ដាក់ឱ្យនៅដាច់ដោយឡែក ឬមិនអនុញ្ញាតឱ្យចូលរួមទទួលផលប្រយោជន៍ ឬសេវាផ្សេងៗចំពោះសិស្ស និស្សិតណាម្នាក់ ដោយសារតែការដឹង ឬសង្ស័យថា សិស្ស និស្សិតនោះ ឬក្រុមគ្រួសាររបស់សិស្ស និស្សិតនោះមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS)។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដល្មើស មាត្រា៥២នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០,០០០ (មួយសែន)រៀល ដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់៦(ប្រាំមួយ)ឆ្នាំ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា៣៨. អ្នកមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) មានសិទ្ធពេញលេញក្នុងការស្នាក់នៅ និងធ្វើដំណើរ។ ជនណាម្នាក់ត្រូវបានឃុំឃាំងឱ្យនៅដោយឡែក ដាក់ឱ្យនៅឯកោ មិនអនុញ្ញាតឱ្យចូលស្នាក់នៅ រួមដំណើរ ឬបណ្ដេញចេញ ដោយសារតែការដឹង ឬសង្ស័យថាជននោះ ឬក្រុមគ្រួសារនោះមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS)។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដល្មើស មាត្រា៥២នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០,០០០ (មួយសែន)រៀល ដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់៦(ប្រាំមួយ)ឆ្នាំ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា៣៩. ហាមដាច់ខាតការរើសអើងចំពោះអ្នកមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) ក្នុងការទទួលតំណែងសាធារណៈ។ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដល្មើស មាត្រា៥២នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០,០០០ (មួយសែន)រៀល ដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់៦(ប្រាំមួយ)ឆ្នាំ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា៤០. ហាមដាច់ខាតការរើសអើងចំពោះអ្នកមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) ក្នុងការទទួលឥណទាន និងការខ្ចីបុលទាំងអស់ រួមទាំងការធានារ៉ាប់រងសុខភាពគ្រោះថ្នាក់ និងអាយុជីវិត ក្នុងករណីដែលសាមីជនបំពេញបាននូវលក្ខខណ្ឌបច្ចេកទេស ដូចពលរដ្ឋធម្មតាដែរ។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដល្មើស មាត្រា៥២នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០,០០០ (មួយសែន)រៀល ដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់៦(ប្រាំមួយ)ឆ្នាំ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។
មាត្រា៤១. ហាមដាច់ខាតការរើសអើងចំពោះអ្នកមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS) នៅក្នុងមន្ទីពេទ្យ និងអង្គភាពសុខាភិបាលនានា។ គ្មានជនណាម្នាក់ ត្រូវបានបដិសេធ មិនឱ្យទទួលសេវាថែទាំសុខភាពទាំងរដ្ឋ និងឯកជន ឬត្រូវបានទារតម្លៃខ្ពស់ ដោយសារតែការដឹង ឬសង្ស័យថាជននោះ ឬក្រុមគ្រួសាររបស់ជននោះមានមេរោគអេដស៍/ជម្ងឺអេដស៍(HIV/AIDS)។ ជនណាដែលប្រព្រឹត្ដល្មើស មាត្រា៥២នៃច្បាប់នេះចែងថា ត្រូវពិន័យជាប្រាក់ពី ១០០,០០០ (មួយសែន)រៀល ដល់ ១,០០០,០០០ (មួយលាន)រៀល និងត្រូវផ្ដន្ទាទោសដាក់ពន្ធនាគារ ពី ១(មួយ)ខែ ដល់៦(ប្រាំមួយ)ឆ្នាំ។ ក្នុងករណីមិនរាងចាល ត្រូវផ្ដន្ទាទោសទ្វេមួយជាពីរ។ មន្រ្ដីរាជការត្រូវទទួលទណ្ឌកម្មបន្ថែមផ្នែករដ្ឋបាល។